„Avatar: Istota wody”

scenariusz i reżyseria: James Cameron

Projekt „Avatar” to arcydzieło samo w sobie: od pomysłu (stworzenie fikcyjnego świata, a nawet jego języka) przez sferę wizualną, technologiczną, przez aktorstwo, po promocję i PR (no i zyski). Znów wspaniałym doświadczeniem stało się pełne zatracenie i próba zrozumienia niezwykłego świata ludu Na’vi. Każdy kadr z Pandory, zarówno leśnej jak wodnej, to przemyślane dzieło sztuki. Niestety poza wizualnym orgazmem film rozczarowuje. Na planetę wracają źli „ludzie z nieba” (czyli My) – ich celem są nie tylko cenne minerały, ale także… zemsta. Efekt: za dużo ognia w tej wodzie! Myślałem, że nastąpił błąd w podtytule i mowa tu o „Istocie wojny”, a nie „Istocie wody”. Pierwsza część „Avatara” pełna była niespotykanych dotychczas w komercyjnym kinie mądrości oraz subtelnego moralizatorstwa (ekologia, szacunek, honor, ale też potępienie ludzkiej chciwości i egoizmu). Druga część to – obok sprawdzonych wizualnych czarów – zwrot w kierunku bezmyślnych napierdalanek. Mam wrażenie, że batalistyczne sceny zajmują więcej niż połowę filmu. Zamiast zapowiadanego kojącego błękitu rajskiej laguny ekran wypełnia czerwień krwi i ognia. Rzecz ratują szczątki narracyjnej subtelności – to pochwała siły rodzinnych więzi, miłości i przyjaźni (poruszający wątek związku Na’vi z klanu Metkayina z olbrzymimi tulkunami). Nie udało się tym razem uniknąć patosu, który wylewa się (nomen omen) hektolitrami. Jak krew z nosa cedzi się za to humor, lekkość dialogów i sytuacji. Mimo ogromu efektów specjalnych to także wspaniałe aktorskie kreacje (przez technologię może właśnie trudniejsze). Ciekawym zabiegiem jest oddanie znacznej części ekranu „młodzieży” – to wspaniałe role młodych aktorów: Sigourney Weaver (Kiri), Jamie Flatters (Neteyam), Britain Dalton (Lo’ak) oraz Jack Champion (Pająk). Nie znaczy to, że „stara” gwardia – Sam Worthington (Jake Sully) i Zoe Saldana (Neytiri) – zawiodła, wręcz przeciwnie. W ciałach Na’vi znakomicie odnaleźli się także nowicjusze z Kate Winslet (Ronal) i Cliffem Curtisem (Tonovari) na czele. Mimo fabularnych wtop już niecierpliwie czekam na zapowiadaną na 2024 rok trzecią podróż na Pandorę (4/6).

„Wednesday”,

reżyseria i produkcja: Tim Burton (oraz James Marshall, Gandja Monteiro)

Niecierpliwe czekam także na kolejny sezon „Wednesday”. Serial Netflixa wskrzesza (sic!) nieco już zapomnianą mroczną rodzinę Adamsów. Twórcy serialu, Alfred Gough i Miles Millar, powołali na pierwszy plan córkę Adamsów – tytułową Wednesday. Rzecz dzieje się w przypominającej potterowski Hogwart Szkole dla Dziwolągów Nevermore. I tu dylemat – czy to narracyjna pułapka czy szansa. Całość ma momentami familijny charakter (tzw. film młodzieżowy), co nie pozwala na „ostrzejsze” pociągnięcia. To jednocześnie zmusiło do okraszenia fabuły stosowną lekkością, by nie rzecz finezją (oczywiście czarną), zamiast tandetnymi strachami typowymi dla horrorów klasy C. Dzięki temu, mimo trupiej aury, serial jest… (zabrzmi to głupio) przyjemny w odbiorze. Albo inaczej – oglądałem go po północy i się nie bałem. Zresztą to chyba ta unikalna umiejętność Tima Burtona (reżyser 4 odcinków oraz producent całości) i typowa dla Jego twórczości zrównoważona hybryda: horror, kryminał, dramat rodzinny oraz komedia (także romantyczna) w jednym. Jest także wszystko co potrzeba wciągającemu serialowi – historia, zagadka, trupy, potwór, zdrady, miłość (…). Mało tego, udało się niemal do ostatniego odcinka tak zagmatwać opowieść, że nie wiadomo kto zabił vel kto jest potworem. Zabrakło niestety tego co jest siłą „Avatara” czy wspomnianego „Harrego Pottera”: korzenie świata „Wednesday” są… zakopane bardzo płytko, a i jakość gleby nienajlepsza. Jestem za to do bólu zakochany w postaci Wednesday – sarkastyczna, przebiegła, zimna, arcyasertywna. Mistrzowsko wcieliła się w nią Jenna Ortega. Aktorskich popisów tam zresztą bez liku, wymienianie wymagałoby podanie niemal pełnej obsady zarówno młodych jak i „gościnnych” aktorów. Wspomnieć na pewno trzeba o seniorach Addams – przepyszni Catherine Zeta-Jones (Morticia) i Luis Guzmán (Gomez) oraz o udziale Christiny Ricci, znanej z filmowego wcielenia Wednesday (1991). Ten serial to także absolutnie genialna scenografia, kostiumy i charakteryzacja (i to w 2D). Całości towarzyszy znakomita muzyka oraz dźwięki (6/6).