Miejskie wędrówki górskie

Stolica województwa kusi nie tylko szeregiem atrakcji kulturowych. Choć w innych częściach kraju utarło się stwierdzenie, że „Szczecin leży nad morzem”, w niektórych częściach miasta można się poczuć bardziej jak w górach. Tak jest w Szczecińskim Parku Krajobrazowym, zwanym „Puszczą Bukową”. Park powstał w celu zachowania malowniczego pasma wzniesień, pokrytych głównie kwaśną buczyną, której runo urozmaicają kwitnące wczesną wiosną kobierce zawilców czy przylaszczek. Urokliwe strumienie rozcinają Wzgórza Bukowe głębokimi dolinami, wśród których poprowadzono liczne szlaki turystyczne. Wyjątkowy, górzysty charakter parku przyciąga miłośników wędrówek, a trasy rowerowe stanowią wyzwanie nawet dla wymagających cyklistów. „Zielone płuca Szczecina” przyciągają również pięknymi panoramami. Wzgórze Widok o wysokości 55 metrów n.p.m. to hałda dawnej kopalni kredy, której północny cypel z polaną zwany jest „Okiem na Szczecin”. To jedno z chętniej wybieranych miejsc na ognisko czy spotkania przy grillu, położone zaledwie 500 m od najbardziej znanej atrakcji Puszczy Bukowej – Jeziora Szmaragdowego. Zbiornik powstał w 1925 r. w wyniku zalania kopalni. Znajdujące się w jej stokach podziemia kryją pozostałości budowli wojskowych, częściowo udostępnionych do zwiedzania. Na południowo-wschodnim skraju Puszczy w pobliżu wsi Glinna warto zajrzeć do ogrodu dendrologicznego, wykorzystującego tutejszy specyficzny mikroklimat, umożliwiający uprawę ponad 800 gatunków drzew i krzewów z różnych stron świata. Symbolem ogrodu jest obumarły już okaz mamutowca olbrzymiego (sekwoi) o wysokości 40 m i 142 cm średnicy. Ogród pełni funkcje naukowe, edukacyjne i rekreacyjne, zapraszając do odwiedzin zarówno rodziny z dziećmi, jak i grupy zorganizowane.

Dziko w Dolinie Dolnej Odry

Szczecinianie pod samym nosem mają również teren o unikatowych – nie tylko w skali kraju – walorach przyrodniczych. Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry, po stronie niemieckiej mający status parku narodowego, położony jest na obszarze gmin Gryfino, Kołbaskowo i Widuchowa, ale jego otulina obejmuje także gminę Szczecin. Czym wyróżnia się to miejsce? To najmniej przekształcona przez człowieka dolina rzeczna w Europie. Sieć kanałów, trzcinowisk, olsów i łęgów, rozpięta między dwoma ramionami Odry, to idealne miejsce do obserwacji natury. Ten dziki teren upodobały sobie przede wszystkim ptaki, których pierzowiska i zimowiska ściągają tu również chmary… miłośników przyrody. W okresie jesiennym ten ornitologiczny fenomen stanowi motyw przewodni odbywającej się w Marwicach imprezy Tydzień Żurawia. Na Międzyodrzu zachowało się także wiele zabytkowych budowli hydrotechnicznych. Ten wyjątkowo duży obszar wodno-błotny najlepiej zwiedzać od strony wody, ale nie brakuje także atrakcji, do których można dotrzeć pieszo lub rowerem. W miejscu jednej z najstarszych przepraw w regionie, której historia sięga 750 lat, na trasie Gryfino-Mescherin powstała ścieżka pieszo-rowerowa oraz plac zabaw, zaś po niemieckiej stronie na brzegu Odry Zachodniej na turystów czeka wieża widokowa. Na piękną panoramę możemy też liczyć, wspinając się na Wzgórze Widokowe nad Międzyodrzem. Okoliczne Siadło Dolne – podobnie jak znajdujące się nad Kanałem Leśnym kąpielisko Dziewoklicz – stanowi doskonałą kajakową bazę wypadową. 

Z wizytą u Mieszka i mamutów

Do pieszych wędrówek zapraszają też bogate w lasy tereny Cedyńskiego Parku Krajobrazowego, położonego na obszarze gmin Chojna, Cedynia, Mieszkowice i Moryń. Trasy turystyczne prowadzą wzdłuż brzegów malowniczo położonych jezior, a bogactwo fauny i flory park zawdzięcza formom krajobrazowym powstałym w okresie ostatniego zlodowacenia. Polder Cedyński ograniczony jest z trzech stron łańcuchem wzgórz morenowych, który – ciągnąc się kilometrami wzdłuż Odry – poprzecinany jest 12 wąwozami. Na tym terenie znajduje się najważniejszy rezerwat parku – Bielinek, chroniący obszary leśne i stepowe, w tym występujące tu naturalnie storczyki. Wzniesienie Zwierzyniec o wysokości 167 metrów n.p.m. stanowi najwyższe wyniesienie w naszym województwie. Na tym nie koniec „naj”. Jezioro Morzycko o głębokości 60 metrów jest największym i najgłębszym akwenem śródlądowym w regionie – jego dno leży poniżej poziomu morza. Warte uwagi są także inne rezerwaty, m.in. Dąbrowa Krzymowska, Wrzosowiska Cedyńskie czy Rozlewisko Kostrzyneckie. Wybierając się w podróż po parku warto zajechać do małych, średniowiecznych miasteczek, takich jak Cedynia, Chojna i Mieszkowice, a także zwiedzić nadodrzański szlak pamięci, dokumentujący niszczycielskie działania wojenne nad Odrą w czasie II Wojny Światowej. Cedynia swoją sławę zawdzięcza zwycięskiej bitwie Mieszka I, upamiętnionej na okolicznym Wzgórzu Czcibora. Teren parku słynie też z pozostałości mamutów, a także innych zwierząt, którym poświęcona jest ścieżka edukacyjna „Aleja Gwiazd Plejstocenu” powstała w ramach transgranicznego Geoparku „Kraina polodowcowa nad Odrą” w Moryniu. Jedną z najbardziej urokliwych wsi jest z kolei Zatoń Dolna, przyciągająca zakochanych do parku Dolina Miłości.

Spływy, uzdrowiska i Szwajcaria

Krajobraz Drawskiego Parku Krajobrazowego nazywany jest,,Szwajcarią Połczyńską”. Falująca mozaika wzniesień i dolin wypełnionych jeziorami tworzy jedną z ciekawszych rzeźb terenu. Największe – jezioro Drawsko – to drugie co do głębokości jezioro w Polsce (ponad 82 m). Drawa i kilka innych rzek stanowią malownicze szlaki kajakowe, a przyrodnicy doceniają także jedne z najczystszych i jednocześnie najrzadszych jezior w Polsce, tzw. jeziora lobeliowe oraz liczne mokradła, przyciągające płazy, gady i ptaki. Osobliwością jest żubr, którego możemy spotkać w południowej części parku. Krajobraz parku zamyka się w trójkącie trzech miast o charakterze turystyczno-uzdrowiskowym: Połczyna-Zdroju, Czaplinka i Złocieńca. Równie bogaty jest wymiar historyczny tego obszaru – ślady zakonu templariuszy czy zamek joannitów wabią turystów. W parku poprowadzono liczne ścieżki przyrodnicze, np. „Jezioro Czarnówek”, „Dolina Pięciu Jezior”, „Przełom Rzeki Dębnicy” czy „Spyczna Góra-Jezioro Prosino”. Z kulturowych atrakcji warto odwiedzić Zamek Drahim w Starym Drawsku, na którego dziedzińcu odbywają się latem imprezy o charakterze rycerskim.

Gdzie jeziora czyste

Iński Park Krajobrazowy położony jest w środkowej części Pojezierza Ińskiego. Wysokie wzgórza o stromych zboczach, podmokłe dolinki i oczka wodne, polodowcowe rynny jeziorne i rzeczne tworzą bardzo urozmaicony system siedlisk, wykorzystywanych przez rzadkie gatunki zwierząt. Jest to wyjątkowo cenny obszar dla żurawia, który uważany jest za symbol parku. Ptaki najlepiej obserwować tutaj na Łąkach Stadnickich, gdzie nad rozlewiskiem wznosi się edukacyjna wieża widokowa. Dobrym miejscem obserwacyjnym jest też Góra Głowacz o wysokości 180 m n.p.m. Obejmuje ona rezerwat z licznymi głazami narzutowymi. Turystycznym centrum tego obszaru jest Ińsko – miasto malowniczo położone nad jeziorem o bardzo czystej, przejrzystej wodzie. Tradycje wypoczynku w Ińsku sięgają okresu przedwojennego. Tak jak wówczas, również obecnie można odpocząć na piaszczystej plaży. Jedną z atrakcji jeziora jest Wyspa Sołtyski, na którą dostać się można korzystając tylko z łodzi lub kajaka, dostępnych na przystani.

W ptasiej krainie

Park Krajobrazowy „Ujście Warty” został podzielony granicą na 2 części: zachodniopomorską i lubuską. W naszym województwie pozostał niewielki fragment położony nad Odrą, obejmujący łąki, starorzecza oraz fragmenty lasów z szeregiem cennych zbiorowisk roślinnych.Interesujące zarówno pod względem przyrodniczym, jak i krajobrazowym są tu wyspy mineralne, głównie piaszczyste. Teren ten stanowi miejsce rozmnażania się, żerowania i odpoczynku wielu gatunków zwierząt. Ponadto występują tu bardzo licznie ptaki wodno-błotne, a rozległe równiny są żerowiskiem ptaków drapieżnych. Tutejszy zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Porzecze” znajduje się na zachód od miejscowości o tej samej nazwie. Łączy w sobie kilka różnych typów krajobrazu – od bardzo bogatych i żyznych siedlisk wodnych, po skrajnie ubogie wydmy śródlądowe. Najwyższa z wydm – Monte Cassino – to miejsce gniazdowania wielu ginących gatunków ptaków wodnych i błotnych oraz regularnego przebywania wydry i bobra, a malowniczości dodaje jej bogactwo rosnących tu masowo porostów.