Geotermia

Ciepło z wnętrza ziemi

Szczecin chce być samowystarczalny energetycznie. Pomóc mu w tym mają m.in. źródła geotermalne i energia z odpadów. Główną role w tych działaniach odgrywa szczeciński Zakład Unieszkodliwiania Odpadów, czyli EcoGenerator, który od kilku miesięcy przygotowuje się do wykonania odwiertu geotermalnego przy ulicy Dąbskiej. O tym, kiedy ruszą prace dowiemy się na początku grudnia. A w przyszłym roku dzięki energii elektrycznej wyprodukowanej przez ZUO z odpadów oświetlonych zostanie 905 miejskich obiektów. Na poszukiwanie wód geotermalnych ruszyły także Police.

Wykorzystanie wód geotermalnych jest jednym ze sposobów zmniejszających emisję CO2 i innych składników zatruwających środowisko. Te odnawialne i niezawodne źródła energii dostępne są przez 24 godziny na dobę i przez cały tydzień. Wody geotermalne wykorzystuje się m.in.: w systemach centralnego ogrzewania i ciepłej wody w budownictwie mieszkaniowym, w różnego rodzaju procesach przemysłowych, w obiektach rekreacyjnych i sportowych (baseny, kąpieliska itp.), do produkcji energii elektrycznej, czy zielonego wodoru w procesie elektrolizy.

Szczecin w blokach startowych

Stolica Pomorza Zachodniego znajduje się w obszarze o dobrych warunkach geotermalnych, temperatura wód podziemnych (na mniejszych głębokościach charakteryzujących się znacznym zasoleniem) wynosi 60-80 stopni Celsjusza. Jak wynika z dostępnych danych wartość strumienia cieplnego w rejonie Szczecina wynosi około 90-100 mW/m2, co jest jedną z największych wartości tego parametru na terenie Polski. Dopiero jednak odwiert próbny pozwoli ocenić faktyczne parametry wody oraz koszty całej inwestycji i jej opłacalność.

Bezpieczeństwo energetyczne mieszkańców Szczecina jest jednym z naszych priorytetów. Próba wykorzystania źródeł geotermalnych to ważny krok w kontekście samowystarczalności energetycznej naszego miasta, do której dążymy. Ogromne znaczenie przy planowaniu takich inwestycji ma także dążenie do obniżenia kosztów energii dla mieszkańców i jeszcze lepsza ochrona środowiska - stwierdził Piotr Krzystek, Prezydent Szczecina.

Gmina Miasto Szczecin pozyskała dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dotacja wynosi 12,9 mln zł i przeznaczona jest na koszty działań inwestycyjnych związanych z realizacją odwiertu.

Para buch, koła w ruch

Pod koniec maja tego roku ZUO ogłosił, że poszukuje podmiotu, który będzie pełnił funkcję nadzoru i dozoru geologicznego przy pracach związanych z odwiertem geotermalnym przy ulicy Dąbskiej.

Potrzebujemy rozwiązań, które będą stabilne i przewidywalne — takich, które dostarczą określoną ilość energii w konkretnym czasie, niezależnie od warunków atmosferycznych. Co więcej, zależy nam na rozwiązaniach niewymagających zajmowania dużych powierzchni, jak ma to miejsce np. w przypadku instalacji solarnych. Geotermia, czerpiąca energię z wnętrza ziemi, spełnia te warunki. Odpowiednio zaprojektowana, pozwala uzyskać energię cieplną o potrzebnych parametrach przez cały rok, bez względu na pogodę. Dodatkowo, planowana lokalizacja źródła geotermalnego w pobliżu istniejącej ciepłowni przy ulicy Dąbskiej umożliwia optymalne włączenie go do miejskiego systemu ciepłowniczego – wyjaśnia Lilli Wolny, kierownik w Dziale Funduszy Zewnętrznych i Innowacji Szczecińskiej Energetyki Cieplnej.

W lipcu okazało się, że funkcję nadzoru i dozoru geologicznego przy pracach związanych z odwiertem geotermalnym w Szczecinie będzie pełniła warszawska firma Multiconsult Polska. Jej zadaniem będzie nadzór geologiczny oraz nadzór wiertniczy nad wykonawcą otworu geotermalnego. Projekt przewiduje odwiert do głębokości około 1 950 metrów.

Na podstawie przeanalizowanych materiałów i wyników badań hydrogeologicznych, założono uzyskanie z niego wody termalnej o wydajności 200 m3/h, temperaturze ok. 70-75 stopni Celsjusza i mineralizacji ogólnej – 120-130 g/l – wyjaśnia Anna Folkman z EcoGeneratora.

Pod koniec września ZUO ogłosił postępowanie na wyłonienie wykonawcy odwiertu geotermalnego przy ulicy Dąbskiej w Szczecinie. Będzie miał on 12 miesięcy (od podpisania umowy) na realizację tego zadania. W październiku wybrano wykonawcę odwiertu. Jako jedyna ofertę złożyła firma UOS Drilling SA z Warszawy. ZUO chce na tę operację przeznaczyć 15 114 108,69 zł brutto. UOS zaoferowała 15 116 527,80 zł brutto.

Trwa szczegółowa analiza złożonej oferty. Myślę, że na początku grudnia zaprezentujemy wykonawcę odwiertu i ujawnimy kolejne szczegóły m.in., kiedy ruszą prace – stwierdziła Anna Folkman z ZUO.

Police były szybsze

W niektórych polskich miastach geotermia już funkcjonuje m.in. w zachodniopomorskich Pyrzycach oraz Stargardzie. W lipcu tego roku rozpoczął się odwiert geotermalny w Policach na terenie Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej. Jeśli uzyskane parametry wody będą zadawalające ma to pozwolić na włączenie źródła geotermalnego do istniejącej miejskiej sieci ciepłowniczej. Otwór wiertniczy ma liczyć głębokość. 2400 metrów. Według umowy z wykonawcą - spółką UOS Drilling SA prace mają się zakończyć do lutego 2026. Wartość kontraktu wynosi ponad 17 milionów złotych brutto. Realizacja inwestycji jest możliwa dzięki wsparciu finansowemu ze strony Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Przeznaczył on na ten cel 18 388 500 zł, co pozwala w całości pokryć koszty wykonania odwiertu poszukiwawczo-rozpoznawczego wraz z analizą złoża.

Szczecin świeci ze śmieci

Ale ZUO, to także kolejne rozwiązanie energetyczne dla miasta. W przyszłym roku do szczecińskiego Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego trafi około 14 500 MWh. Dzięki energii elektrycznej wyprodukowanej z odpadów w EcoGeneratorze, oświetlone zostaną setki ulic m.in. Trasa Zamkowa, mosty, przejścia dla pieszych, wiadukty, działać będą sygnalizacje świetlne, systemy informacji pasażerskiej, zasilane będą wiaty przystankowe, tablice informacyjne np. na ul. Struga i ul. Gdańskiej, kamery miejskie, wagi do ważenia pojazdów, fotoradar przy Szosie Stargardzkiej, szafy biletomatów, poczekalnie, dyspozytornie a nawet toalety miejskie. W sumie będzie to ponad 905 obiektów – zapowiada Anna Folkman z ZUO.

Przez cały 2026 rok z energii wytworzonej przez Zakład Unieszkodliwiania Odpadów korzystać będzie także flota elektrycznych autobusów Szczecińskiego Przedsiębiorstwa Autobusowego „Klonowica” oraz Technopark Pomerania, którego obiekty przy ul. Niemierzyńskiej i Cyfrowej zużyją około 3 500 MWh.

Prestiż  
Grudzień 2025