50 twarzy śledzia? Nie, setki!

Po II wojnie światowej – w czasach PRL-u i budowy socjalizmu ryba stała się dobrem powszechnym. A nawet obiektem walki klasowej i propagandowej. W latach 50. XX wieku szczecińskie Przedsiębiorstwo Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich „Gryf” łowiło śledzie w obfitych ilościach na Morzu Północnym. Na bosmanacie portu rybackiego w Świnoujściu wisiał wtedy transparent z hasłem: „Każdy śledź złowiony ponad plan, to cios wymierzony w imperializm”. Nadal był chwalony zarówno przez władze świeckie – bo tani i na każde podniebienie, jak i kościelne – wiadomo, dlaczego. Nadal jest bardzo popularny. Wystarczy spojrzeć w ilu postaciach prezentuje się choćby na stoiskach rybnych w dużych sklepach spożywczych. W ostatnich latach kilka rodzajów wyrobów z tej ryby trafiło na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. To „śledź po szczecińsku” – z cebulą, „po kołobrzesku” – marynowany według przedwojennych przepisów oraz opracowanych w latach 70. i 80. ubiegłego wieku przez pracowników kołobrzeskich firm rybackich, smażone w octowej zalewie, smażone na wodzie, opiekane w marynacie i cymes śledziowy. Potwierdzeniem faktu, że ryba ta i potrawy z niej są popularne w regionie niech będzie działający od ponad 20 lat w Szczecinie Klub Śledziożerców. Jego członkowie przygotowali już z tej ryby prawie dwa tysiące przepisów. Niektóre bardzo oryginalne. Dla konserwatystów są prawdziwą herezją np. kiełbasa ze śledzia, tort śledziowy, lody śledziowe, keks śledziowy, ptasie mleczko ze śledzia lub tzw. Paluszki Piklinguszki, faworki faszerowane śledziem, śledziowe pierogi, pasztet śledziowy, kiełbasa ze śledzia z wędzoną hiszpańską papryką serwowaną z chrzanem, a także „powidła” śledziowe, czy risotto z matiasem.

„Tam, gdzie jest śledź, niepotrzebny jest lekarz” – mówi dawne powiedzenie holenderskich rybaków. Nic dziwnego, to ryba mająca niezwykłe właściwości zdrowotne. Tłuszcz zawarty w śledziach działa dobroczynnie na serce, to udowodnione! Jego spożywanie obniża „zły” cholesterol, zawiera kwasy omega – 3, chroni przed miażdżycą, wpływa na regulację ciśnienia tętniczego, są małokaloryczne itd. Jedzmy śledzie! – apeluje Bolesław Sobolewski.

Jak ważna to ryba dla Szczecina niech świadczą także jeszcze dwa elementy. Pierwszy – specjalna rzeźba, którą ustawiono pięć lat temu nad Odrą – na Bulwarze Piastowskim. To pięć beczek wykonanych z brązu. Z jednej z nich wysypują się śledzie. Drugi – od prawie 30 lat w stolicy Pomorza Zachodniego odbywa się doroczne spotkanie przedstawicieli branży morskiej – Herring Szczecin (hering – z niem. śledź). Niespodzianką na pewno nie będzie informacja, że każdej imprezie z tego cyklu towarzyszą dania ze śledzi. W tym roku będą to: śledzie z selerem i rodzynkami, śledzie ze śliwką i orzechami śledzie po kaszubsku i śledzie z wakame.