Sława wędzonych półgęsków pomorskich rozniosła się nie tylko po Niemczech oraz Europie. Uznawano je za „Nationalspeise” (danie narodowe), albo jak mówią inni „specialite de la maison” (specjalność domu) Pomorza Zachodniego. Ale nie mniej sławna była sama gęś. Znawczyni pomorskiej kultury Lucyna Turek-Kwiatkowska twierdzi, że utarła się nawet powszechna opinia, iż „pomorska gęś, to potrawa bogów”. Poświęcano jej bardzo wiele uwagi, bo przynosiła wiele innych korzyści niż tylko kulinarne. Pierze i puch można było sprzedać na pierzyny lub poduchy, a gęsie jaja często wymieniano na inne towary. Gęsina jednak rzadko była spożywane przez mieszkańców wsi. Uznawano ją za produkt drogi, a nawet ekskluzywny. Na wsi degustowana była tylko przy okazji dużych uroczystości np. wesel. Najczęściej trafiała więc na stoły mieszczańskie i arystokratyczne.

Procedury hodowlane gęsi były ściśle przestrzegane. Nową hodowlę gęsi rozpoczynano 1 stycznia. Po żniwach przygotowywano się do ich tuczenia a w połowie listopada rozpoczynało się właściwe tuczenie. Napychano je pszennymi kluskami aż osiągnęły właściwą wagę. „Bicie” gęsi rozpoczynano pod koniec listopada i przed Bożym Narodzeniem. Krew ściągano i gotowano na niej czerninę z kluseczkami – bardzo popularną (dziś już trochę zapomnianą)potrawę m.in. adwentową. Gęsią szyję wykorzystywano do przyrządzania kiełbasek składających się z farszu z gotowanych kartofli z cebulą i przyprawami. Półgęski nacierano różnymi ziołami i wędzono w kominach. Nic nie mogło się zmarnować. Gęś była więc wykorzystywana praktycznie w całości łącznie z nóżkami, skrzydłami i flakami. Z tych ostatnich miano gotować zupę z dużą ilością warzyw i ziemniakami w łupinach. Z gęsi robiono również pasztety do których dodawano także mięso wieprzowe. Wątrobę, korzenie, cebulę przekręcano przez maszynkę i wszystko zawijano w gęsie szyjki. Półgęski peklowano, wędzono bez skóry, nadziewano marchwią, cebulą, jabłkami i korzeniami. Podawano z czerwoną kapustą z jabłkiem i ziemniakami. A gęsie języki, serca i żołądki podawano z gorącym musem jabłkowym Z przetwórstwa gęsiego słynęły m.in. Darłowo, Koszalin, Słupsk, Sławno.

O gęsi pomorskiej mówiło się, że jest kuta albo że chodzi w butach. Kiedyś, kiedy transport nie były aż tak rozwinięty, hodowcy gęsi pędzili je do miejsca uboju czasem dziesiątki, a nawet setki kilometrów. Aby w tym pochodzie zabezpieczyć gęsie łapy przed urazami, wpuszczano utuczone ptaki do tuneli najpierw przez smołę, później przez piasek i tak tworzył się niejako „bucik”, który powodował, że ich łapy nie raniły się tak często. Przez ten marsz gęsi nie były tłuste, ale wyrabiały im się piersi, tak chętnie przerabiane na półgęski. Wytwarzano także kiełbasę z farszem złożonym z mięsa gęsiego i grochu. Gęś to także smalec, który wykorzystywany był jako środek konserwujący skóry, jako kosmetyk, a także nieodzowny produkt w kuchni, czyli tłuszcz do okrasy – zaznacza Grażyna (Nina) Zaremba-Szuba, autorka „Pomorskiej Książki Kucharskiej”.

Jakie, oprócz półgęska i czerniny, przygotowywano potrawy z gęsi na Pomorzu Zachodnim? M.in. pieczoną „na sposób pomorski” – z suszonymi śliwkami (bez pestek), kwaśnymi jabłkami i tymiankiem oraz pasztet z gęsią wątróbką (z boczkiem, łopatką wieprzową, cielęciną, prawdziwkami oraz parmezanem).

W czasach PRL-u gęsina nie cieszyła się zbytnią popularnością. Ale kilka lat temu triumfalnie powróciła, również na zachodniopomorskie stoły. I nic nie wskazuje na to, aby miała z nich zniknąć.