Masz Prawo

Prawo pod choinką

Czy świętowanie może wiązać się z odpowiedzialnością karną? Jak uniknąć takich sytuacji? Jak spędzić święta Bożego Narodzenia nie popadając w konflikt z prawem radzą eksperci ze szczecińskiej Kancelarii Adwokackiej Adwokata Krzysztofa Tumielewicza.

Kiedy prezent pod choinkę staje się darowizną z podatkiem?

Zgodnie z aktualnymi przepisami opodatkowaniu podlega nabycie od jednego zbywcy własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej, odpowiednio dla I grupy podatkowej – 36 120 zł, II grupy podatkowej – 27 090 zł, III grupy podatkowej – 5733 zł. Nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy więcej niż jeden raz podlega sumowaniu. Ustawa o podatku od spadków i darowizn określa tzw. kwoty wolne od podatku. W praktyce oznacza to, że jeżeli suma darowizn od jednej osoby w ciągu określonego okresu nie przekracza tej kwoty, nie powstaje obowiązek podatkowy. Do grupy I zalicza się – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów, do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych, a do grupy III – innych nabywców. W okresie świątecznym darowizny dotyczą w większości przypadków najbliższej rodziny, które objęte są tzw. grupą zerową, związaną ze zwolnieniem nabycia od podatku przy zgłoszeniu tego nabycia w określonym przez ustawę czasie. Pozwala to na odstąpienie od opodatkowania darowizny na rzecz małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy. Darowizna podlegająca opodatkowaniu, polegająca na darowaniu drogiego prezentu jest najczęściej związana z przekroczeniem kwoty wolnej i braku możliwości zwolnienia od podatku w związku z nienależeniem do zerowej grupy podatkowej. Może to mieć również miejsce w sytuacji otrzymania drogiego prezentu, który nie został zgłoszony w ustawowym terminie. Obdarowany w momencie otrzymania darowizny powinien policzyć, jaką łączną kwotę darowizny otrzymał od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Należy pilnować terminów zgłoszenia, które są nieprzekraczalne. Sam prezent nie zaprowadzi do urzędu skarbowego. Jednak jego wartość, częstotliwość i obowiązek zgłoszenia już może. Planując, czy też oczekując większych świątecznych darowizn (drogie torebki, zegarki), należy mieć na względzie także obowiązki, które powstają wraz z jego otrzymaniem.

 

Awantura przy wigilijnym stole – kiedy konflikt staje się sprawą karną?

W emocjach zdarza się, że ktoś powie coś, co będzie realnym powodem do lęku.

Groźba karalna polega na zapowiedzi innej osobie popełnienia przestępstwa na jej szkodę lub na szkodę osoby dla niej najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w osobie, do której została skierowana lub której dotyczy uzasadnioną obawę, że będzie spełniona. Nie każde złe życzenie będzie groźbą, ale ważny jest jej kontekst i wydźwięk. Osoba, w której stronę skierowane są słowa groźby, musi znaleźć się w obawie, że ta zostanie spełniona. W odniesieniu do świątecznej celebracji należy pamiętać, że alkohol nie usprawiedliwia przestępstwa, gdyż sprawca przez działanie zawinione wprowadza się w stan nietrzeźwości. Podniesiony głos, wulgarne słowa, świąteczne życzenia „wszystkiego najgorszego” i słowa, które mogą kogoś upokorzyć, podlegają odpowiedzialności. Takie działanie może podlegać kwalifikacji przestępstwa zniewagi, czy też zniesławienia. W skrajnych przypadkach, gdy dochodzi do popychania, szarpnięć, bójki – a w ich następstwie do naruszenia nietykalności i powstania obrażeń ciała konflikt przestaje być „rodzinną awanturą”, a staje się sprawą karną, w której możliwa jest interwencja organów ścigania.

Świąteczny toast i szybka jazda – granica między zabawą a przestępstwem?

Granica między przyjemnością a złymi decyzjami jest bardzo wąska. Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość, lub zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość. Niezależnie, każde takie działanie jest zawinione. Sprawcy grozi również orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów. Ustawodawca wciąż zaostrza przepisy. Istnieje możliwość konfiskaty samochodu za jazdę po alkoholu, a zwłaszcza po narkotykach. W przypadku jazdy po alkoholu obowiązkowa konfiskata pojazdu następuje po przekroczeniu 1,5 promila alkoholu we krwi. Gdy kierowca spowoduje wypadek, sąd może orzec przepadek pojazdu już przy stężeniu 1 promila. Jeżeli nie jesteś właścicielem pojazdu, a poruszasz się np. Lamborghini o wartości miliona złotych z wypożyczalni – sąd orzeknie przepadek równowartości pojazdu. W wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami może odstąpić od konfiskaty pojazdu. Jeżeli dodatkowo dojdzie do wypadku, którego skutkiem są obrażenia ciała, czy też śmierć – wiąże się do ze zwiększoną odpowiedzialnością sprawcy.

Świąteczna mediacja – ratunek dla świąt bez wizyty w sądzie?

Święta z założenia mają być spokojnym czasem pojednania i bliskości. W domach, w których emocje są na tyle silne, że przeważają nad możliwością wspólnego świętowania, ważna jest mediacja, która może zapobiec eskalującej sytuacji. To dobrowolna, poufna rozmowa stron z udziałem neutralnej osoby trzeciej – mediatora. Nie jest droga, a daje możliwość porozumienia się bez konieczności wszczynania postępowań, które będą prowadziły do pogłębienia konfliktu. Warto mediować.

Z życzeniami spokojnych świąt,

Zespół Kancelarii Adwokackiej Adwokata Krzysztofa Tumielewicza

Prestiż  
Grudzień 2025